A pré-aparência (Vor-Schein) artística como antecipação transgressiva no pensamento de Ernst Bloch
DOI:
https://doi.org/10.15448/1984-6746.2021.1.40941Palavras-chave:
Pré-aparência (Vor-Schein), Antecipação transgressiva, EstéticaResumo
O presente artigo tem como objetivo apresentar o conceito de pré-aparência (Vor-Schein) artística como antecipação transgressiva no pensamento de Ernst Bloch. Parte-se da hipótese interpretativa de que a estética utópico-concreta blochiana é sustentada na relação entre as categorias da pré-aparência (Vor-Schein) e da transgressão (überschreitung). O artigo problematiza as interpretações do conceito de pré-aparência (Vor-Schein) antes de expor as duas questões centrais da estética para Bloch: a aparência e a verdade da obra de arte. Segundo ele, a aparência da obra de arte não é a fonte do teor de utopia concreta presente na obra, mas sim a expectativa bem fundada nela. Assim, na expectativa bem fundada da obra, pode-se problematizar a questão da verdade na/da obra de arte, uma vez que a estética blochiana não abandona o mundo real, mas permanece imanente.
Downloads
Referências
BLOCH, Ernst. O princípio esperança. Tradução de Nélio Schneider. Rio de Janeiro: EDUERJ: Contraponto, 2005. v. 1.
BLOCH, Ernst. Experimentum Mundi: Question, catégories de l’élaboration, praxis. Traduction et notes de Gerard Raulet. Paris: Payot, 1981.
BLOCH, Ernst. Experimentum Mundi. Frage, Kategorien des Herausbringens, Praxis. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1985. (Gesamtausgabe, Band 15).
BLOCH, Ernst. Tübinger Einleitung in die Philosophie. Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1985.
FREDRIC, Jameson. Marxism and Form: twentieth-century dialectical theories of literature. New Jersey: Princeton University Press, 1974. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400884506
FURTER, Pierre. Dialética da esperança. Rio de Janeiro: Paz e Terra, 1974.
HORNÄK, Sara. Espinosa e Vermeer: a imanência na filosofia e na pintura. Tradução de Saulo Krieger. São Paulo: Paulus, 2010.
MACHADO, Carlos Eduardo Jordão. Um capítulo da história da modernidade estética: Debate sobre o expressionismo (Ernst Bloch, Hanss Eisler, Georg Lukács e Bertolt Brecht). 2. ed. São Paulo: Unesp, 2016.
MÜNSTER, Arno. Figures de l’utopie dans La pensée d’Ernst Bloch. Paris: Hermann Philosophie, 2009.
RAULET, Gérard. Utopie – Marxisme selon Ernst Bloch: un système de l’inconstructible. Paris: Payot, 1976.
UEDING, Gert. Blochs Ästhetik des Vor-Scheins. In: BLOCH, Ernst (hrsg.). Ästhetik des Vor-Scheins. Frankfurt/ M: Suhrkamp Verlag, 1974. bd. 1.
UEDING, Gert. Tagtraum, künstlerische Produktivität und Werkprozeß. In: BLOCH, Ernst (hrsg.). Ästhetik des Vor-Scheins. Frankfurt/M: Suhrkamp Verlag, 1974. bd. 2.
UEDING, Gert. L’art comme utopie: remarques sur l’esthétique du pré-apparaître chez Ernst Bloch. In: RAULET, Gerard (ed.). Utopie – Marxisme selon Ernst Bloch: un système de l’inconstructible. Paris: Payot, 1976. p. 68-79.
VIDAL, Francesca. Kunst als Vermittlung von Welterfahrung. Zur Rekonstruktion der Ästhetik von Ernst Bloch. Würzburg: Königshausen & Neumann, 1994.
VIDAL, Francesca. Ästhetik. In: DIESTSCHY, Beat; ZEILINGER, Doris; ZIMMERMANN Rainer (hrsg.). Bloch-Wörterbuch: Leitbegriffe der Philosophie Ernst Blochs. Berlin: De Gruyter 2012. p. 13-38. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110256710.13
ZIPES, Jack. Introduction: Toward a Realization of Anticipatory Illumination. In: BLOCH, Ernst. The Utopian Functon of Art and Literature: Selected Essays. Studies in contemporary German social thought. Cambridge, Mass.: MIT Press, 1988.
Downloads
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2021 Veritas (Porto Alegre)
Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Direitos Autorais
A submissão de originais para a Revista Veritas implica na transferência, pelos autores, dos direitos de publicação. Os direitos autorais para os artigos publicados nesta revista são do autor, com direitos da revista sobre a primeira publicação. Os autores somente poderão utilizar os mesmos resultados em outras publicações indicando claramente a Revista Veritas como o meio da publicação original.
Licença Creative Commons
Exceto onde especificado diferentemente, aplicam-se à matéria publicada neste periódico os termos de uma licença Creative Commons Atribuição 4.0 Internacional, que permite o uso irrestrito, a distribuição e a reprodução em qualquer meio desde que a publicação original seja corretamente citada. Copyright: © 2006-2020 EDIPUCRS